مجمل حکمیمجمل حکمی به لفظ دارای اجمال به حسب مراد جدّی گویند. ۱ - تعریف و توضیحمجمل حکمی، مقابل مجمل حقیقی بوده و عبارت است از لفظی که در مراد استعمالی مدلول دلالت تصدیقی اولی ظهور دارد، ولی در مراد جدی مدلول دلالت تصدیقی ثانی ابهام و اجمال دارد، مثل لفظ «عالم» که به وسیله مخصص منفصل مجملی که بین متباینین مردد است تخصیص بخورد، مانند: «اکرم کل عالم» که به وسیله «لا تکرم زیدا العالم» تخصیص خورده است، و زید در بیرون میان زید بن بکر و زید بن خالد، مردد است و همین امر سبب اجمال مخصص و سرایت اجمال آن به عام می‌شود، ولی این اجمال حکمی است، نه حقیقی، زیرا ظهور عام در عموم منعقد شده است و از این رو مجمل نمی‌باشد، اما مراد جدی متکلم معلوم نیست و به همین دلیل، با آن همانند مجمل رفتار می‌شود. [۴]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۱، ص۳۳۳.
[۵]
تحریر الفصول، ذهنی تهرانی، محمدجواد، ج۳، ص (۱۷۹۵-۱۷۹۴).
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۰۱، برگرفته از «مجمل حکمی». رده‌های این صفحه : مجمل
|